حال این روزهای نظام سلامت
حال این روزهای نظام سلامت
حال این روزهای نظام سلامت
باسمه تعالی
مصاحبه جناب آقای دکتر کامران باقری لنکرانی با روزنامه شرق درخصوص "حال این روزهای نظام سلامت" متن مصاحبه به شرح زیر میباشد:
بسم الله الرحمن الرحیم
حال این روزهای نظام سلامت
کامران باقری لنکرانی
استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی شیراز
عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی
حال این روزهای نظام سلامت
کامران باقری لنکرانی
استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی شیراز
عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی
حال نظام سلامت خوب نیست و این پیکره نحیف هر روز زیر بار فشاری مضاعف است .
تجربه اروپای غربی و آمریکا نشان داد که امیکرون آنقدرها هم که گفتند خوب نیست حتی باید گفت خیلی هم بد است حتی بدتر از واریان دلتا. قله بستری و مرگ هر دو با واریان امیکرون در غرب به اعدادی باورنکردنی رسیده و رقمهای قبلی را پشت سر گذاشته است. این بار ویروسکودکانراهم هدف گرفتهو شمار بستری های اطفال به سرعت رو به افزایش است . خوشبختانه در کشور ما واکسیناسیون کودکان چندی است شروع شده است . اما هنوزخطر امیکرون ساده پنداشته میشود . هشدارهای وزرات بهداشت گاه در هیاهوی دیگرانی که از این دوسال خسته
اند گم میشود . این نشیدن ها وساده انگاری ها می تواند به صدمات جبران ناپذیر بیانجامد .
بیمارستانها با افزایش سریع نرخ بستری روبرو شده اند و فشار کاری کارکنان نظام سلامت به سرعت در حال افزایش است. کارکنان نظام سلامت خسته و فرسوده از موج قبل و همه آنچه دراین دوسال رخ دادو داغدار فراق همکاران شهید مدافع سلامت ،اکنونبا موج جدیدی ازبیماری در بین خودشان مواجه شده اند.فشار اقتصادی که بر همه ایرانیان الا قلیلی هست ولی اکنون با تنش شغلی و روانی و اجتماعی در کارکنان نظام سلامت نیز همراه شده است.
این تجمیع تنش ها باعث شده که اکنون بارشد بیش از سی درصدی فرسودگی شغلی در کارکنان نظام سلامت در همه رده ها از پزشک و پرستار تا کارشناسان بهداشت روبروباشیم.
بودجه سال1401درچند و چون ارز 4200است . هنوز نمیدانیم بالاخره ما برای دارو چه ارزی خواهیم داشت و چگونه میتوانیم از دسترسی همه، به ویژه اقشار محروم به داروهای ضروری اطمینان یابیم .چنین جراحی بزرگی به خصوص در زنجیره تامین غذا و دارو تجهیزات پزشکی نیاز به تمهیداتی دارد که اثری از آن ملاحظه نمیشود و ساده کردن کار با کارت شارژ جوابگو نیست .
اصولا یکی ازاشتباهات شایعدر برابرمشکلات پیچیده، ساده انگاری است. این ساده پنداشتن حس خوبی به تصمیم گیر میدهد که حلال مشکلات برجای مانده از قبل خواهد شد. اشتباه دیگردر مقابل مشکلات سخت، سرگرم شدن به امور حاشیه ای واصلی کردن فرعیات است .
متاسفانه در برابر مشکلات پیچیده نظام سلامت مثالهایی از هر دو قسم این رویکردها در بین سیاست مداران و سیاست گزاران و تصمیم گیران و تصمیم سازان دیده شده ومیشود. اگر مشکلات تحلیل مبنایی و تاریخی نشوند و اگر به تجارب گذشته و وضعیت آینده بی توجهی شود تصمیم ها نه تنها گره گشا نخواهند بود بلکه بر وخامت اوضاع خواهند افزود .
روزگاری در کشور ما خدمات پزشکی در شهرستانها و حتی برخی مراکز استان با لیسانسه های بیگانه که به عنوان پزشک به ایران آمده بودند تامین می شد آن هم چه تامینی!. ادغام آموزش پزشکی در بهداشت و درمان هم منجربه تاسیس شبکه بهداشت و درمان و رساندن خدمات به نقاط محروم کشور به ویژه روستاهاگردید و هم امکان تربیت ارائه کنندگان خدمات سلامت برابر نیازهای کشور را میسر کرد . بسیار باعث تعجب است که اکنون راه برعکس با شعار دسترسی همگانی به خدمات بهداشت و درمان،نشان داده میشود .
این تصمیمات پراکنده اگرپیش از این به دلیل روزمرگی ها قابل توجیه بودند اکنون با در دست داشتن نقشه کلان اصلاح نظام سلامت که همان سیاست های کلی ابلاغی رهبر فرزانه انقلاب اسلامی است با هیچ توجیهی پذیرفته نیستند. از ابلاغ این سیاستها بیش از هفت سال میگذرد . اما متاسفانه در تقنین واجرا تاثیر آن مشخص نیست .
اینکه مقامات تقنینی کشور دلسوزانه به فکر حل معضلات نظام سلامتند جای تقدیر دارد اما اینکه تصمیمات بی توجه به سیاستهای کلی و بی اعتنا به واقعیات میدانی و سوابق ملی و مستندات علمی گرفته شود پسندیده نیست. در همین موضوع آموزش،سیاستهای کلی سلامت نقشه و مسیر را معلوم کرده وسزاوار نیست افرادی ولو با نیت خوب سلیقه ای طرحی را بر خلاف آن سیاست ها تصویب نمایند. هرچند که نهایتا مصوبات با سیاست های کلی تطبیق داده می شوند و موارد خلاف رد می شوند اما این رویه اتلاف وقت است و باعث میشود مشکلات اصلی مورد غفلت قرار گیرند .
تجربه کووید نوزده نشان داد بی توجهی به سلامت چه آثار سویی بر همه ابعاد زندگی انسان میگذارد .اکنون که بودجه سال آینده در مرحله تدوین است توقع این است که در این بودجه ریزی به مسایل اساسی نظام سلامت توجه شود . توسعه وبازسازی شبکه بهداشت و درمان و توزیع عادلانه پزشکان دو مساله فوری کشورند که اخیرا نیزمورد تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی قرار گرفته اند .بازسازی شبکه هم به سخت افزار و هم به نرم افزار و فراتر از آن به اصلاح نگرش در سیاست گذاران نیاز دارد .پیشگیری ارزانتراز درمان است اما همین ارزان هم نیاز به برنامه و حمایت دارد .خصوصی سازی بی برنامه در دهه گذشته شبکه بهداشت و درمان کشور را سوزانده است وحق همگانی سلامت را به محاق برده است . فقدان نظام پشتیبان شبکه و گسست در چرخه ارجاع،شبکه را ناکارآمد کرده است . اینهاست که نیاز به حمایت قانونی در بودجه دارد و مسایل فوری کشورند . من با تخصیص بی حساب به بخش سلامت موافق نیستم اما وقتی وزیر محترم از انباشت بدهی در بخش سلامت با رقمهایی تقریبا معادل بودجه جاری سلامت صحبت می کنند یعنی ما بایک مشکل جدی روبرو هستیم که برای جلوگیری از زمین گیر شدن باید برای آن فکر عاجلی کنیم .
درتوزیع عادلانه پزشک نیز توزیع دستوری پایدار نخواهد بود. پذیرش سهمیه ای سالیانی است که برای مناطق محروم انجام شده ولی احتیاج به پایش و استحکام در اجرا داردو به تنهایی جوابگو نیست . به هر صورت، اصلاح نظام پرداخت و ترکیب پرداخت سرانه و عملکردی می تواند شروع خوبی برای ماندگاری در توزیع عادلانه پزشک باشد .البته فهم ما از سهمیه مناطق محروم احتیاج به تغییر دارد . حتی در شهر به ظاهر برخورداری چون تهران تفاوتها بین مناطق گاه از زمین تا آسمان است .برای بسط عدالت آموزشی باید شکاف طبقانی را هدف قرار داد نه صرفا جغرافیا را.
فرصتها به سرعت میگذرند . مجلس یازدهم تقریبا در میانه راه است و دولت سیزدهم هنوز به شش ماهگی نرسیده است. اما توقع این است که در هر فرصتی امور مهمه مورد توجه باشند .کلام امیر المومنین علی علیه السلام
هشداردهنده است : امارات الدول انشاء الحیل; بقای حکومتها ، به برنامه ریزی و چاره اندیشی در امور است.( میزان
الحکمه، ج2، ص551
نظر دهید